Het autonome zenuwstelsel
Ons autonome zenuwstelsel reageert razendsnel op alles in onze omgeving. Elke prikkel, hoe klein ook, wordt onbewust geregistreerd, vergeleken met wat bekend is en gecategoriseerd. Het autonome zenuwstelsel houdt bovendien geheel zelfstandig en voor jou meestal onbewust de belangrijkste orgaanfuncties in stand, zoals de spijsvertering en de hartslagfrequentie. Afhankelijk van hoe bepaalde delen van ons brein de prikkels interpreteren zal ons lichaam zich ontspannen (veilig) of aanzetten om te handelen (gevaar) of, als handelen niet mogelijk is, te bevriezen (levensbedreiging). Ons autonome zenuwstelsel speelt hierin een belangrijke rol.

Het autonome zenuwstelsel bouwt bij zijn beslissingen voort op alle eerdere ervaringen. Zolang onze hersenstam de binnenkomende prikkels als veilig bestempelt, zitten we in het programma van de ventrale vagus (onderdeel van de nervus vagus). Zodra ons lichaam zich echter in een bedreigende situatie waant, volgt er een overgang naar de sympathicus en besluiten we onbewust om te vechten of, als dat niet mogelijk is, te vluchten voor het gevaar. Interpreteren onze hersenen de informatiesituatie als levensgevaarlijk, dan neemt de dorsale vagus de regie over en zorgt ervoor dat we verdoven, flauwvallen of bevriezen.

Het ervaren van spanning in al zijn gradaties en het meemaken van traumatische ervaringen horen bij het dagelijks leven. Het goede nieuws is dat ons systeem is toegerust hiermee om te gaan, zich aan te passen, hiervan te leren en te groeien. Echter; dit systeem werkt alleen zolang we volledig herstellen van wat we hebben ervaren (stress en trauma) en ons zenuwstelsel weer terugkeert naar homeostase.

Invloed van trauma en stress
Wanneer je langdurig stress ervaart of als je een trauma niet volledig hebt verwerkt kan je zenuwstelsel langdurig een bepaalde staat blijven hangen. Het autonome zenuwstelsel kan dan minder goed reguleren. Een trauma ontstaat wanneer bij iemand die wordt aangevallen of verlaten een vecht-of-vluchtreactie wordt geactiveerd die zo hevig is dat hij die reactie niet kan uitzetten als de dreiging eenmaal voorbij is. Zo komt hij klem te zitten in een toestand van adrenalinetoevoer. Het sympathisch zenuwstelsel blijft ‘aan’ staan, en je kan niet omschakelen naar de ontspanningsfunctie van de ventrale vagus en het parasympathische zenuwstelsel. Met andere woorden: het lichaam is minder goed in staat is om de stress te reguleren. Een trauma is dus een reactie van het zenuwstelsel, en daarmee dus een toestand van het zenuwstelsel. Ofwel een van de belangrijkste drie autonome toestanden: het systeem van vechten, vluchten of bevriezen. De externe gebeurtenis wordt vaak zelf niet als trauma gekwalificeerd. Die gebeurtenis is slechts de trigger van de autonome reactie.

Stressreacties van het zenuwstelsel zijn automatisch en onwillekeurig; we hebben ze niet echt onder controle. Maar als ze optreden, kunnen we ze wel opmerken en het lichaamsbewustzijn inzetten om de emotionele ontregeling die ze veroorzaken te temperen. Hoe beter we ons bewust zijn van de fysieke signalen die ons lichaam naar onze hersenen stuurt wanneer ons zenuwstelsel wordt geactiveerd, hoe beter we kunnen voelen wanneer we in een gestreste toestand verkeren.

De staat van ons autonome zenuwstelsel bepaalt door welke bril wij naar de werkelijkheid kijken; naar ons zelf, de wereld en onze relaties en bepaalt daarmee in belangrijke mate ons gedrag en hoe we ons voelen. “The state creates the story”

Wanneer je meer controle wilt over je zenuwstelsel, en wilt leren wat jij zelf kunt doen om deze beter te laten reguleren? De FreeYourMind pijncursus bevat veel informatie en oefeningen waardoor jij direct zelf aan de slag kan om je zenuwstelsel weer tot rust te brengen.