Pijnsysteem

Pijnbeleving
Alle onderdelen van het pijnnetwerk kunnen een dempende en een versterkende invloed hebben op de pijnbeleving. Alleen al de gedachte aan pijn kan een plek gevoeliger maken. Wanneer je denkt aan een periode dat je veel pijn had, kan dat gevoel terugkomen. Als iemand in de buurt komt van een pijnlijke plek zonder die plek aan te raken dan kun je al pijn voelen.

Er wordt nooit PIJN naar het brein getransporteerd, alleen maar ‘pijnsignalen’. Het opsporen van gevaar vindt voortdurend plaats. Het kan, wanneer er veel pijnsignalen tegelijk naar je hersenen gaan, als een pijnervaring worden beschouwd. Dus: pijn is een product van je hersenen!

De sensoren registreren en sturen signalen door. Wanneer zo’n signaal doorkomt naar het bewustwordingsgebied in de hersenen, ontstaat het pijngevoel. Dat vervolgens onmiddellijk door de hersenen wordt teruggestuurd, naar de plek waar het signaal vandaan kwam. Als je hand klem komt te zitten dan voel je de pijn in die hand, maar de pijn wordt ‘gemaakt’ in je hersenen.

Overgevoeligheid van het pijnsysteem
Het ruggenmerg is een soort volumeknop die voor de gevaarboodschappen kan worden open- of dichtgedraaid. Het opendraaien van de volumeknop zorgt ervoor dat gevaarboodschappen versterkt worden doorgestuurd naar de hersenen. Het dichtdraaien zorgt ervoor dat de gevaarboodschappen worden tegengehouden. Het pijnsysteem kan zodoende verstoord zijn dat de volumeknop continue op 10 staat.

Bij chronische pijn werkt de functie om gevaarboodschappen tegen te houden niet goed, terwijl het versterken van de boodschappen wel goed werkt. De volumeknop bij patiënten met chronische pijn staat dus te veel opengedraaid. Dit kan te maken hebben met gedrag, cognities en emoties.

Steeds gevoeliger
Als pijn langdurig is (>3 maanden), kan het pijnsysteem steeds gevoeliger worden. De pijngrens gaat dan omlaag en u voelt steeds sneller en heviger pijn. De pijn is in dit geval geen goede graadmeter meer van de hoeveelheid bedreiging of weefselschade. Dit fenomeen heet sensitisatie.

Perifere en centrale sensitisatie Onder bepaalde omstandigheden kan het centrale zenuwstelsel zich aanpassen. Er ontstaat een langdurige verhoogde gevoeligheid van het zenuwstelsel voor bepaalde prikkels. Dit heet centrale sensitisatie. Door dit proces worden inkomende (gevaar)signalen veel sterker doorgestuurd naar de hersenen. Daarnaast kan het pijndempende systeem ook verminderd functioneren en slaagt het systeem er minder in om de pijn te dempen. Ook kunnen er veranderingen plaatsvinden in de pijnverwerking. Zo kunnen ook potentieel niet-gevaarlijke signalen als gevaarlijk (lees pijnlijk) worden geïnterpreteerd.

Sensitisatie hoeft zich niet te beperken tot één plek in het lichaam (perifeer), maar kan ook een heel lichaamsdeel of het hele lichaam betreffen (centraal). Bij langdurige klachten raakt het pijnpatroon (de activiteit in het pijnnetwerk) als het ware ingeslepen in het zenuwstelsel. De pijn sporen worden dieper, zoals de bandensporen van een tractor in het weiland. Daarom moet er niet alleen aan de pijn, maar ook aan het pijnpatroon gewerkt worden.

Gevolgen van sensitisatie

• De pijn blijft bestaan terwijl het lichaam al lang geheeld zou moeten zijn.
• De pijn breidt zich uit.
• Verschillende (zelfs heel lichte) bewegingen doen pijn.
• Onschadelijke sensaties, bijvoorbeeld gewone aanraking, doen pijn.
• De pijn verschilt erg van dag tot dag en van moment tot moment.
• De pijn wisselt van plek in het lichaam.
• Er is pijn op verschillende plekken in het lichaam.
• Behandeling geeft geen of slechts tijdelijk verlichting.
• Algehele overgevoeligheid (bijvoorbeeld fel licht, geluiden, etc.)
• Slecht slapen.
• Vermoeidheid
• Afnemende concentratie

Wil je alles weten over de oorzaak van pijn en waarom deze chronische wordt? In de pijncursus
van FreeYourMind krijg je alle achtergrondinformatie over de oorzaken van chronische (pijn)klachten.
De informatie, oefeningen en tools zorgen dat je meer ‘in control’ bent van je klachten en zet je de
eerste stappen op weg naar herstel. Meer informatie?